Kukuruzna pipa – Tanymecus dilaticollis

U našem proizvodnom rejonu kukuruzna pipa ima poseban ekonomski značaj za kulturu kukuruza kojeg napada i ugrožava u prvim fenofazama razvoja, posle nicanja i prvim fazama porasta koji na napadnutim biljkama izgriza lišće, najčešće duž rubova i ivica.

Životni ciklus: Kukuruzna pipa prezimljava u stadijumu imaga u zemljištu do dubine i do 100cm. Kada se površinski sloj zemljišta zagreje na 5-10 °C napušta sklonište.Ubrzo po pojavi imaga nastaje period kopulacije i polaganja jaja. Embrionalni razvoj traje nešto oko 10 dana na temperaturi oko 20°C. Prvelarve se pile početkom maja meseca. Razvoj larve traje 2,5-3 meseca.

U stadijumu larve ne pravi veća oštećenja jer se hrani sitnim korenčićima gajene ili spotane flore.

Larve prelaze u stadijum lutke polovinom jula, te se prva imaga mogu naći krajem avgusta.

Podaci o kritičnom broju ove vrste su različita ali se najćešće smatra 15 imaga /m² za mlade useve kukuruza, dok odraslim biljkama, sa više od 5 i više listova, više ne preti opasnost od ove štetočine.

Ocena inteziteta napada i moguće štete od pipe vrši se u fazi jednog lista, odnosno kotiledona(nekoliko dana po nicanju useva) i u fenofazi 2-4 lista. Idući dijagonalno po parceli pregleda se ukupno 100-200 biljaka, odnosno 10 biljaka na 10-20 pravilno raspoređenih mesta a ocenjivanje se obavlja na skali 0-5:

Prognoza u zaštiti strnih žita
Ocena Oštećenje
0 bez napada
1 25% oštećenih lišća
2 50% oštećenog lišća
3 bez lišća,samo stabljika
4 bez lišća,stabljika pri dnu pregrižena
5 uginula biljka

Na svakoj površini se ocenjuje po 25 biljaka i prema proseku dobija srednji stepen oštećenja. Ukupan broj uništenih biljaka se određuje 20 dana nakon nicanja odnosno kada se kukuruz nalazi u fazi 5 listova.

Prema prosečnom stepenu oštećenja lisne mase između 20-25%,  pri suvom i toplom vremenu, potrebno je izvesti hemijsko tretiranje useva.

Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac