Kukuruzni plamenac – Ostrinia nubilalis
Polifagna štetočina koja napada preko 200 vrsta (sirak, konopolja, hmelj, suncokret, paprika, paradajz, jabuka…). Štetna je kao gusenica koja se hrani parenhimom lista i metlicom a kasnije u drugoj generaciji prelazi na zrno i klip. Napadnute biljke zaostaju u posrastu i lako se lome.
Životni ciklus: Kukuruzni plamenac u našim uslovima ima dve sa mogućnošću tri generacije. Prezimljava u stadijumu odrasle gusenice u stabljici kukuruza. Prvih dana maja gusenica izgriza stabljiku,tako da ostavi tanak epidermis za izlazak leptira, pretvara se u lutku. Razvoj tog stadijuma traje 1-4 nedelje a prvi masovni let je od početka juna do sredine jula. Lete u sumrak i noću a pošto su fotofilni lako se skupljaju na svetiljku. Danju su skriveni u polju. Imago se hrani do polnog sazrevanja, posle kopulacije ženka polaže jaja najčešće na osnovi peteljke listova. Embrijonalno razviće traje oko nedelju dana a ispiljena gusenica se hrani u rukavcu lista. Kada poraste, u drugom stepenu razvoja ona se ubušuje u stabljiku. U stabljici buše hodnike, usled čega na ulaznim otvorima izbacuju ekskremente.
Jedan deo gusenica se u julu pretvara u lutku i daje drugu generaciju, čiji leptiri lete krajem jula meseca i avgusta. Ženke druge generacije polažu jaja na kasnije posejan kukuruz i na druge biljke. Ova generacija nema značajnog udela na proizvodnju.
Intezitet pojave se izračunava na više načina a najčešće u vidu procenta napadnutih biljaka ili kroz prosečan broj gusenica po biljci koji se dobija na sledeći način:
I = (Y· Z / N) /100 Gde je:
I – intezitet napada
Y – procenat napadnutih biljaka (na većem broju mesta ići dijagonalno), Uzme se 50-100 biljaka na kojima su vidljiva oštećenja i ankon ddisekcije utvrdi ukupan broj nađenih gusenica.
Z – broj nađenih gusenica u uzorku
N – broj napadnutih biljaka u uzorku
Prvi način (broj napadnutih biljaka)koristi se u ranoj fazi procene, odnosno u periodu od izleganja gusenice do njihovog ubušivanja u stabljike.
Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac