Lucerkina buba – Gonioctena fornicata

U toku svog života jedan imago ošteti ili uništi 100-200 listova, ne uzimajući u obzir lišće i pupoljke koji su opali pregrizanjem peteljki, odnosno strukova. Larve ove monofagne štetočine, a još su štetnije s obzirom na njihovu veliku brojnost, koje po nekad sasvim ogole stabljike ili toliko isprljaju eskrementima zaostalo lišće da ga stoka ne jede. Na lucerištima, koja su bila napadnuta u nizu godina, biljkama se smanjuje životna sposobnost, dolazi čak i do njihovog propadanja, pa se na takvim poljima javljaju manja ili veća prazna mesta. Povoljni klimatski uslovi za razvoj i razmnožavanje štetočine su oni, kada se količina taloga kreže oko višegodišnjeg proseka, uz mirno vreme i bez mrazeva u doba parenj, polaganje jaja i embrionalnog razvoja.

Životni ciklus : Ima jednu generaciju godišnje. Prezimljava imago u zemljištu, te se javlja u proleće na temperaturi 10-12°C. Po izlasku, imaga se hrane i pare na tek prolistaloj lucerki, ali štete nisu tako velike. Ženka polaže jaja, uglavnom u grupama od 6-15 komada, na lišće lucerke, prvenstveno na donje lišće. Ukupno i do 1000 jaja. Tek kad se ispile larve nastaje prava golobrst. Larva prvo grize lišće po rubovima, a zatim čitavo, ostavljajući samo nervaturu. Razviće larve traje oko 20 dana, posle čega se ona zavlači u zemlju i pretvara u lutku na dubini od 3-4 cm u zemljišnoj komorici. Pojava imaga je u prvoj dekadi juna. Nakon kratke ishrane, imago se vraća nazad u zemlju na prezimljavanje.

Procena štete se dobija u razlici prinosa zaražene i ne zaražene površine, kao i gubitka koji su posledica smanjenja hranljive vrednosti lucerke, odnosno povećanja procenta nesvarljivih materija.

Kao kritičan broj smatra se prisustvo 5 insekata po m².

Kada se, pred prvi otkos, u proseku na 10 zamaha kečerom ulovi 30-60 larvi, tada se preporučuje, posle košenja lucerke, tretiranje strnjike.

Ocena inteziteta napada vrši se na osnovu braoja imaga po jedinici površine. Njihova brojnost se utvrđuje sa krajem maja i polovinom jula metodom košenja kečerom. Na površini od oko 10m² obave se tri uzastopna kečeranja sa po 50 zamaha kečerom. Jedno kečeranje se obavlja po dijagonali, a ostala dva po ivici površine.

na površini do 5ha 5 probnih površina
10 ha 8 probnih površina
20 ha 12 probnih površina

Broj dobijenih insekata na površini od 10m² odgovara broju imaga i larvi na toj površini, odnosno po 1 m², ako se umanji za deset puta. Prema skali napad se meri na sledeći način:

1 slab napad 0,1-5 imaga po 1m²
1 srednji napad 5,1-25 imaga po 1m²
1 jak napad više od 25 imaga 1m²

Szbijanje se vrši hemijskim tretiranjem u proleće, pri značajnoj pojavi odraslih insekata i to preparatima na bazi bensutapa, fenitrotiona, fosalona, malationa.

Ukoliko se zakasni sa suzbijanjem štetočine i usev poodmakne u porstu, pogotovo u slučaju jako napada, lucerku treba odmah pokositi, seno izneti, a strnjiku dobro istretirati sa navedenim preparatima.

Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac