Lucerkina sovica – Heliothis maritima
Gusenice su štetne, polifagne, hrane se vegetativnim i generativnim organima.
Životni ciklus : Ima dve generacije gdišnje i prezimljava u stadijumu lutke (u zemljištu). Leptiri se javljaju tokom maja i juna, kada polažu oko 600-700 jaja. Gusenica se potpuno razvija za 3-4 nedelje. U našim uslovima gusenice su prisutne od juna do septembra meseca. Potpuno se razviju za 28-32 dana. U našim uslovima veće populacije gusenica zapažaju se od juna do septembra, gde mogu napraviti pravi golobrst, pogotovo na lucerki.
Ocena inteziteta napada i štetnosti vrši se prema broju lutaka u zemljištu ili tokom vegetacije prema broju gusenica ili broju i stepenu oštećenih biljaka.
Broj lutaka po jedinici površine utvrđuje se krajem jeseni ili početkom proleća, po metodi pregleda zemljišta. Dubina na neuzoranim zemljištima ne mora biti veća od 15 cm, a na površinama posle oranja 50 cm.
Skala za izražavanje stepena napada po broju lutaka na jedinici površine je sledeća :
| 1 | slab napad | <2 lutke /1m² |
|---|---|---|
| 2 | srednje jak napad | 2,1 – 5 lutaka /1m² |
| 3 | jak napad | 5,1 – 10 lutaka /1m² |
| 4 | vrlo jak napad | više od 10 lutaka /1m² |
Metod ocene inteziteta napada po broju i stepenu oštećenja napadnutih biljaka kod lucerke je sledeći: pregleda se određeni broj biljaka na jedinici površine, zavisno od veličine parcele. Tu se orjentaciono može koristiti sledeća skala :
| 5 ha pregleda se 100 biljaka (10 biljaka na 10 probnih površina) |
|---|
| do 10 ha pregleda se 150 biljaka |
| do 25 ha pregleda se 200 biljaka |
| do 50 ha pregleda se 300 biljaka |
| preko 50 ha na svakih 10 ha pregledaju se još po dve biljke ili 2 probne površine |
Pri kontroli se registruje broj ošteenih i neoštećenih biljaka, odnosno probnih površina i vizuelno odredi stepen oštećenja za svaku biljku ili probnu površinu po sledećoj skali :
| ocena 1 | manje od 5% oštećenog lišća |
|---|---|
| ocena 2 | 5 – 25% oštećenog lišća |
| ocena 3 | 25 – 50% oštećenog lišća |
| ocena 4 | 50 – 75% oštećenog lišća |
| ocena 5 | preko 75% oštećenog lišća |
Prosečan stepen oštećenja se dobija kada se broj biljaka množi sa odgovarajućom ocenom i zbir ovih rezultata deli sa ukupnim brojem oštećenih biljaka (pogledaj primer za Kupusnu sovicu). Intezitet ovako dobijenog prosečnog napada izražava se po sledećoj skali.
| stepen oštećenja 0,1-1 | slab napad |
|---|---|
| stepen oštećenja 1,1-2 | primetan napad |
| stepen oštećenja 2,1-3 | srednje jak napad |
| stepen oštećenja 3,1-4 | jak napad |
| stepen oštećenja 4,1-5 | vrlo jak napad |
Od hemijskih mera tretiranje insekticidima na bazi : metomila i trihiorfona. Tretirati u vreme dominacije gusenica trećeg stepena, s obzirom da najveće štete nanose gusenice petog stepena.
Od agotehničkih mera, pilikom napada, a pre pojave značajnijih šteta, ranije pokositi, otkos odneti sa polja, a strnjiku tretirali insckticidom.
Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac