Na zaraženim biljkama jabuke formiraju se sitni, nepotpuno obojeni plodovi, pa štete mogu iznositi i do 80%. Uz smanjen prinos, proliferacija dovodi i do degradacije kvaliteta plodova. Plodovi sa zaraženih stabala nakupljaju manje šećera i više kiselina, pa su lošijeg ukusa. Ovakvi plodovi imaju smanjenu tržišnu vrednost i mogu poslužiti jedino za industrijsku preradu. Prouzrokovač. Candidatus Phytoplasma mali uglavnom zaražava biljke iz roda Malus, odnosno razne sorte gajenih jabuka, njihove podloge, divlju jabuku, kao i neke ukrasne vrste pripadnike ovog roda. Takođe, ova fitoplazma je izolovana i iz kruške, leske, trešnje, kajsije i šljive. Štete se ogledaju u opštem slabljenju biljaka i smanjenom prinosu.

Simptomi : Na stablima jabuke zaraženim ovom fitoplazmom može se javiti niz različitih simptoma, od kojih su neki lako uočljivi i specifični, tj. mogu imati dijagnostički značaj. Najuočljivije su promene na novoformiranim mladarima. U toku leta dolazi do promena u njihovom razvoju, odnosno do gubitka vršne dominacije, pa se aktiviraju letnji pupoljci u gornjoj trećini mladara. Ovi bočni, sekundarni mladari rastu uspravno pod oštrim uglom, što dovodi do formiranja simptoma poznatog pod nazivom „veštičije metle“. Ovakve promene se mogu pojaviti na jednom mladaru u okviru čitavog stabla, ali i u većem broju na različitim delovima voćke i lako su uočljive, počev od druge polovine leta pa i tokom zime kada opadne lišće.
Čest simptom proliferacije jabuke je i pojava lisnih rozeta. Lisne rozete se uočavaju na vrhovima mladara ili nastaju iz spavajućih pupoljaka na starijim granama. Kao i kod „veštičijih metli”, listovi na lisnim rozetama mogu biti svetliji u odnosu na normalne, a često tokom jeseni poprimaju crvenkastu nijansu. Karakterističan znak proliferacije jeste i pojava uvećanih nazubljenih lisnih zalistaka, ali njihova pojava uglavnom prolazi neopaženo od strane voćara. Zapaženo je i da cvetovi na zaraženim stablima formiraju duže cvetne drške ili mogu imati više od pet latica.
Najuočljiviji simptom proliferacije jabuke uočen na plodovima jeste izrazito izdužena peteljka. Plodovi s takvim peteljkama su uočljivo sitniji u odnosu na normalno razvijene plodove, a vrlo često nemaju ni dobro razvijenu boju. Nepotpuna obojenost posebno je izražena kod crvenih ili crveno-žutih sorata. U poređenju sa nezaraženim stablima, koren zaraženih biljaka često je slabije razvijen, uz smanjen razvoj glavnih žila i veći broj tanjih bočnih ogranaka. To se naročito uočava kod mladih stabala.

Na stablima zaraženim fitoplazmom često se uočavaju promene i u dinamici ulaska u pojedine fenofaze, u smislu ranijeg kretanja vegetacije od nekoliko dana. Za razliku od ranijeg prolistavanja, ova stabla cvetaju kasnije nego zdrava. Ovu pojavu nije lako uočiti. Nešto lakše se uočava letnje ili jesenje cvetanje. Cvetovi se obično pojave samo na pojedinim mladarima, lako se uočavaju i mogu ukazati na prisustvo zaraze.
Simptomi proliferacije su vrlo promenjivi i mogu zavisiti od intenziteta zaraze, sorte, podloge, starosti biljke domaćina, uslova spoljne sredine, kao i biologije samog patogena. Svaki od gore navedenih simptoma može se ispoljiti tokom jedne ili nekoliko sezona, posle čega se neki od njih mogu povući, a neki postati manje ili više izraženi. Takođe, nije redak slučaj da su biljke zaražene, ali se na njima nikada ne pojave neki od karakterističnih simptoma.

Epidemiologija : Izvor zaraze fitoplazmom proliferacije jabuke su već zaražene biljke, sa kojih se infekcija dalje širi cikadama i lisnim buvama ili korišćenjem delova zaraženih biljaka za proizvodnju sadnog materijala. Brojnost vektora i broj zaraženih stabala značajno utiču na mogućnost epidemijske pojave proliferacije u nekim područjima Evrope. Period od infekcije do pojave simptoma zavisi od starosti voćke, pri čemu se simptomi brže ispoljavaju na mlađim biljkama. Koncenracija fitoplazmi u nadzemnim delovima biljaka se menja tokom sezone što utiče na stepen prenosivosti materijalom za kalemljenje, kao i na uspesnost detekcije.

Suzbijanje : Osnovni uslov za sprečavanje pojave i širenja infekcije je zdrav matični i sadni materijal. Rano otkrivanje simptoma je od izuzetnog značaja za sprečavanje daljeg širenja infekcije. Pojedinačne zaražene mlade biljke treba iskrčiti. Krčenje starijih stabala nije uvek ekonomski opravdano jer može doći do povlačenja simptoma i fenomena „ozdravljenja“. Primena insekticida za suzbijanje insekata vektora opravdana je izuzetno u slučaju velike brojnosti i opasnosti od pojave epidemije. Takođe, neophodno je sprovoditi i administrativne mere, kao što su „Poseban nadzor na prisustvo Apple proliferation phytoplasma (Candidatus Phytoplasma mali)“. Nadzor se sprovodi vizuelnim pregledom objekata za proizvodnju sadnog materijala jabuke (matičnjaci, rastila, izolacioni pojas) u odgovarajućem vremenskom periodu (oktobar) kod proizvođača, prometnika i uvoznika sadnog materijala, kao i vizuelnim pregledom proizvodnih zasada, posebno na većim nadmorskim visinama i u voćnjacima koji su u blizini četinara na kojima vektor fitoplazme provodi jedan deo životnog ciklusa.

Preuzet tekst :  “Priručnik za integralnu proizvodnju i zaštitu jabuke” autori: Prof. dr Aleksa Obradović, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet Doc. dr Dragan Radivojević, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd Dr Dragan Vajgand, Agroprotekt d.o.o., Sombor Dr Emil Rekanović, Institut za pesticide i zaštitu životne sredine, Beograd