Poljska stenica – Lygus rugulipennis
Polifagna vrsta, koja najpre u proleće naseljava spontanu floru, posle čega se premešta na gajeno bilje. Najčešće napada suncokret, uljanu repicu, lucerku, soju, hmelj, duvan,grahoricu, grašak, krompir. Kod napada na gajeno bilje, naseljava raznedelove biljke, zavisno od fenofaze njenog razvoja.
Životni ciklus: Poljska stenica tokom godine razvije 2-3 generacije koje se isprepliću. Prezimljuje u stadijumu imaga, ispod biljnih ostataka na oraničnim površinama i na neobrađenim površinama. Sa mesta prezimljavanja migriraju kada srednje dnevne temperature porastu između 10-16°C, krajem maja ili početkom juna. Jaja polažu u grupama od 2-6 komada na stabljiku, lisne nerve, dršku, u lisne i cvetne pupoljke gajenog i korovskog bilja. Plodnost ženke iznosi negde oko 250 jaja.
Embrionalno razviće traje oko 1-2 nedelje. Stadijum larve do mesec dana.
Imago je pokretan i masovno naseljava, tokom juna, nove površine u traženju sveže hrane.
Imaga druge generacije masovno se javljaju tokom avgusta.
U periodu intezivnog porasta biljke, larve se uvek nalaze oko vegetativne kupe, dok se nimfe i imaga rado zadržavaju na gornjem lišću. U fenofazi bujnijeg porasta biljaka svi stadijumi stenice se nalaze u vegetativnom pupu. U vreme cvetanja imago se nalazi na glavici i na gornjem delu listova, a posle cvetanja lucerke, stenice se u svim stadijumima nalaze u svim sočnijim delovima biljke. Maksimalna brojnost ove vrste u našim uslovima dostiže tokom jula i avgusta.
U populacijama ove stenice preovlađuju imaga tokom juna, larve nove generacije u drugoj dekadi jula, a sredinom avgusta nova imaga.
Ocena inteziteta napada obavlja se na probnim površinama, pregledom biljaka, ili češće metodom košnje kečerom. Intezitet napada odrežuje se na osnovu broja larvi i na osnovu broja imaga tokom juna za prvu generaciju i početkom avgusta za drugu generaciju.
1 | slaba zaraza | 5 stenica (imago i larva zajedno) |
---|---|---|
2 | srednje jaka zaraza | 5,1-20 stenica |
3 | jaka zaraza | preko 20 stenica po m² |
Druga metoda utvrđivanja inteziteta napada je metoda košnje kečerom. Ukoliko se ulovi 20 stenica u 100 zamaha kečerom, smatra se da su štete male, kod ulova 120 stenica nastaju štete na reproduktivnim organima, a kod prosečno ulovljenih 250 stenica, može doži do većih šteta.
Treće metoda na polju suncokreta obavlja se tokom jula ili početkom avgusta meseca. Pregleda se 100-200 biljaka (na 10 mesta po 10-20 biljaka) . Brojnost stenice na suncokretu ustanovljva se prekrivanjem glavasuncokreta najlon vrećama i pažljivim stresanjem stenica u njih.
Štetnost se može utvrditi u vreme žetve, sakupljanjem semenki sa 100 glava suncokreta (na 10 mesta po 10 glavica).
1 | zdravo seme |
---|---|
2 | slabo oštećeno seme |
3 | srednje oštećeno seme |
4 | jako oštećeno seme |
U našim uslovim do sada nije bilo potrebno tretiranje hemijskim preparatima.
Pored brojnih prirodnih neprijatelja, populacija ove vrste se redukuje u uslovima češćeg povećanja temperatura tokom jeseni i zime.
Od mehaničkih mera preporučuje se : rano i češće košenje lucerke, košenje korova pored puta i neobrađenih površina, kako bi se smanjile mogućnosti zaražavanja. Polsednji otkos treba kositi što niže kako bi se uništio što veći broj niskok položenih jaja.
Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac