Kukuruzna pipa – Tanymecus dilaticollis
U našem proizvodnom rejonu kukuruzna pipa ima poseban ekonomski značaj za kulturu kukuruza kojeg napada i ugrožava u prvim fenofazama razvoja, posle nicanja i prvim fazama porasta koji na napadnutim biljkama izgriza lišće, najčešće duž rubova i ivica.
Životni ciklus: Kukuruzna pipa prezimljava u stadijumu imaga u zemljištu do dubine i do 100cm. Kada se površinski sloj zemljišta zagreje na 5-10 °C napušta sklonište.Ubrzo po pojavi imaga nastaje period kopulacije i polaganja jaja. Embrionalni razvoj traje nešto oko 10 dana na temperaturi oko 20°C. Prvelarve se pile početkom maja meseca. Razvoj larve traje 2,5-3 meseca.
U stadijumu larve ne pravi veća oštećenja jer se hrani sitnim korenčićima gajene ili spotane flore.
Larve prelaze u stadijum lutke polovinom jula, te se prva imaga mogu naći krajem avgusta.
Podaci o kritičnom broju ove vrste su različita ali se najćešće smatra 15 imaga /m² za mlade useve kukuruza, dok odraslim biljkama, sa više od 5 i više listova, više ne preti opasnost od ove štetočine.
Ocena inteziteta napada i moguće štete od pipe vrši se u fazi jednog lista, odnosno kotiledona(nekoliko dana po nicanju useva) i u fenofazi 2-4 lista. Idući dijagonalno po parceli pregleda se ukupno 100-200 biljaka, odnosno 10 biljaka na 10-20 pravilno raspoređenih mesta a ocenjivanje se obavlja na skali 0-5:
Ocena | Oštećenje |
---|---|
0 | bez napada |
1 | 25% oštećenih lišća |
2 | 50% oštećenog lišća |
3 | bez lišća,samo stabljika |
4 | bez lišća,stabljika pri dnu pregrižena |
5 | uginula biljka |
Na svakoj površini se ocenjuje po 25 biljaka i prema proseku dobija srednji stepen oštećenja. Ukupan broj uništenih biljaka se određuje 20 dana nakon nicanja odnosno kada se kukuruz nalazi u fazi 5 listova.
Prema prosečnom stepenu oštećenja lisne mase između 20-25%, pri suvom i toplom vremenu, potrebno je izvesti hemijsko tretiranje useva.
Pripremio: dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćena literatura: “Štetočine u ratarsko-povrtarskoj proizvodnji” autor: prof. dr. Pero Štrbac