Rđa pšenice – Puccinia spp. (spp=graminis, recondita, striiformis, coronata, dispersa, hordei)
Razvija se gotovo isključivo na lišću , a glavni domaćin je pšenica. Uredospore imaju oblik sočiva , rđave su boje i bez reda rasuti sa lica i sa naličja lista ( kod žute rđe uredosorusi su poređani uz lisne žile praveći linije ). Teleutospore su sjajno crne boje trajno prekriveni epidermom .
Životni ciklus : Blage zime omogućavaju prezimljavanje parazita. Rano u proleće dolazi do primarnih zaraza, razvijaju se spore koje šire zarazu fizičkim kontaktom lišća. Hladno i vlažno vreme 10°C do 15°C stepeni i česta pojava rose stvaraju optimalne uslove za razvoj rđe. Simptomi se javljaju 7 do 14 dana od ostvarenja zaraze – žute uzdužne pruge oivičene nervima. Prosečni gubici su 10% a u slučaju jake zaraze može doći do smanjenja prinosa preko 50% usled izostavljanja zaštite. Uengleskoj 2009. godine se razvila nova rasa lisne rđe i kao rezultat toga 30% useva je u 2010.godini imalo umanjene prinose.
Suzubijanje : Gajenje otpornijih sorti.
Preparat | Količina | Vreme primene |
---|---|---|
Alert S | 1 lit/ha | bokorenje-klasanje |
Falcon EC 460 | 0,6 lit/ha | od pojave zastavičara do cvetanja |
Rias | 0,5 lit/ha | klasanje-cvetanje |
Mankogal 80 | 4 kg/ha | do početka klasanja |
Alto Combi 420 SC | 0,5 lit/ha | bokorenje-cvetanje |
Flamenco | 1,25 lit/ha | pojava prvih simptoma |
Punch 40 EC | 0,4 lit/ha | pojava prvih simptoma |
Bumper 25 EC | 0,5 lit/ha | bokorenje-cvetanje |
Tilt 250 EC | 0,5 lit/ha | bokorenje-cvetanje |
Acanto plus | 0,5 lit/ha | |
Impact 25 SC | 1 lit/ha | cvetanje-klasanje |
Vreme primene – da bi zaštitili pšenicu od bolesti lista potrebno je sačuvati list zastavičar i dva lista ispod njega-nosioci prinosa. Vremenski okvir za primenu fungicida je od trenutka masovnije pojave simptoma na donjem lišću a pre početka širenja zaraze na gornja tri lista i klas – uglavnom je to u fazi vlatanja i fazi razvoja zastavičara. Navedeni preparati se mogu kombinovati sa herbicidi
ma za uništavanje korova u pšenici-maton, esteron, starane, fluromark, metmark, peak…
Pripremio : dipl ing polj Predrag Nastić
Korišćen materijal : “Bolesti strnih žita i njihovo suzbijanje” Nikola Ostrogonac dipl ing PSS Subotica